Klusje grondwet!

We zijn al een tijdje onderweg met de viering van het 200-jarig bestaan van onze Grondwet. Dat doen we met de nodige trots, want iets dat al zo lang meegaat moet wel geniaal zijn. Daar wil ik natuurlijk niets aan afdoen. Maar straks, in 2017, is het ook al weer een eeuw geleden dat er voor het laatst iets van enige omvang is gewijzigd in de Grondwet. Dan vieren wij het eeuwfeest van de Pacificatie van 1917: algemeen kiesrecht en gefinancierd bijzonder onderwijs. Dat wil niet zeggen dat er de afgelopen eeuw niets relevants veranderd is in Nederland. Maar alle initiatieven om de Grondwet te veranderen zijn verzand in Staatscommissies, gestrand op de zware herzieningsprocedure of gewoon van de weg gereden door politieke opportuniteit.

Daarom worden al een tijdje pogingen ondernomen om de Grondwet ‘van onderaf’ en los van partijpolitiek te vernieuwen. De ‘Nationale Conventie’ uit 2005 was zo’n poging.  ‘Crowdsource de Grondwet’, een initiatief van Netwerk Democratie uit 2012, was een andere. En nu is er een nieuwe loot aan die stam: een Grondwet-wiki. Zoals in 2007 en 2008 alle Nieuw-Zeelanders mee mochten schrijven aan hun nieuwe Politiewet, zo hebben de universiteiten van Tilburg en Leiden onze constitutie onderworpen aan de wisdom of the crowds. Gedurende een jaar kan iedereen zich melden om via de software van Wikipedia mee te sleutelen aan de ideale tekst van onze constitutie.

Het project is nog maar pas gelanceerd en wilde wijzigen zijn nog niet voorgesteld. Wel kwam onmiddellijk het merkwaardige toetsingsverbod uit artikel 120 Grondwet onder vuur te liggen. Daar zien al een hoop mensen al heel lang het nut niet meer van in, en dus werd voorgesteld om de rechter toe te staan dat hij in concrete gevallen de grondrechten uit de Grondwet voor laat gaan op de toepassing van een wet. Precies dit voorstel ligt begin volgend jaar in tweede lezing voor in de Tweede Kamer. Wie de Kamerleden nog wat crowd-wisdom wil meegeven kan zich melden op https://herziedegrondwet.leidenuniv.nl/index.php/Hoofdpagina

Dit artikel verscheen eerder op Mr-Online.