Koning door het lot

Als je één artikel uit de Grondwet mocht wijzigen of verwijderen, of één artikel aan de Grondwet mocht toevoegen, wat zou je dan doen? Deze vraag werd mij onlangs gesteld. Niet door een tweederde meerderheid van het parlement helaas, maar dat komt vast nog wel. Vooralsnog gaat het meer om een gezelschapsspel voor de politiek geïnteresseerde medemens. Een terugkerende rubriek op dit forum wellicht. Welke bepaling is hopeloos ouderwets of volkomen overbodig? Of: wat staat er nu niet in de Grondwet terwijl het er absoluut wel in zou moeten?

Mijn keuze voor een artikel was redelijk snel gemaakt. Als ik de Grondwet doorblader, is het begrip “Koning” mij een doorn in het oog. Hoe geloofwaardig is het gelijkheidsbeginsel uit artikel 1, als dat even verderop alweer wordt afgebroken met de regeling van het koningschap? Het liefst had ik de hele monarchie uit de Grondwet geschrapt. Ik hoef er ook geen president voor in de plaats. Nergens voor nodig. Alles kan min of meer zo blijven, maar dan zonder Koning natuurlijk. Wellicht kan de voorzitter van de Tweede Kamer een aantal van zijn taken overnemen. En de regering wordt gewoon gevormd door ministers en staatssecretarissen. Zij nemen geen Koninklijke besluiten, maar Regeringsbesluiten. Meteen een stuk duidelijker allemaal!

Maar goed, de regels zijn onverbiddelijk. Ik mag maar één artikel wijzigen. De monarchie helemaal afschaffen gaat dus niet lukken, maar ik kan wel een poging wagen om ons staatsbestel te verbeteren. Ik heb daarom besloten tot wijziging van artikel 24 Grondwet, dat op dit moment als volgt luidt: “Het koningschap wordt erfelijk vervuld door de wettige opvolgers van Koning Willem I, Prins van Oranje-Nassau.” In het wetenschappelijk commentaar op dit artikel, dat elders op deze website te lezen is, wordt al uitgelegd dat het artikel nu technisch gezien eigenlijk overbodig is. In de overige artikelen uit hoofdstuk 2 van de Grondwet wordt de erfopvolging namelijk ook al geregeld. Aangezien de huidige Koning een erfgenaam is van Koning Willem I, en Hoofdstuk 2 regelt dat de erfgenamen van de huidige Koning het koningschap later zullen vervullen, heeft artikel 24 nu slechts een symbolische waarde. Het kan dus wel een wijziging gebruiken!

Ik heb kort overwogen om de last van het koningschap zelf maar op me te nemen, maar kwam al snel tot de conclusie dat het niets voor mij zou zijn. Dus in plaats daarvan heb ik, in het licht van het gelijkheidsbeginsel, besloten dat het koningschap voortaan vervuld zal worden door de winnaar van een speciaal daarvoor georganiseerde, live op televisie uitgezonden, Staatsloterij. Na het overlijden van de regerende Koning, zal zijn opvolger telkens op deze manier worden aangewezen. De loten zijn gratis en iedere kiesgerechtigde Nederlander kan op vrijwillige basis meespelen. Nu zult u zich misschien afvragen welke wezenlijke verandering dit teweeg moet brengen. De loterij wordt eigenlijk slechts verplaatst van de genen van Willem naar het Rad van Fortuin. Maar! Als je de erfopvolging eenmaal afschaft, is het een stuk lastiger om deze weer in te voeren. Dus mocht dit nieuwe systeem onverhoopt tegenvallen, dan worden we met een beetje geluk weer een Republiek waar iedere Nederlander trots op kan zijn.